ROOKHOUT TIPS & TRICKS

Voedsel wordt al eeuwenlang gerookt, van oudsher meer vanwege de conserverende werking dan voor de smaak.
Nu iedereen thuis een koelkast heeft staan is de conserverende werking minder belangrijk geworden en is het vooral die heerlijke rooksmaak waar we het voor doen.
Restaurants hebben steeds vaker huisgerookte gerechten op het menu staan en onder de thuis-/hobbykoks wordt ook steeds meer “gerookt”. 
Het roken van voedsel is erg leuk, helemaal niet moeilijk en geeft een heerlijke smaak aan vele gerechten.

Benieuwd geworden en wil je jouw barbecue gerechten ook naar een hoger niveau tillen?
Op deze pagina vind je alles over het gebruik van rookhout.

Welke gerechten kun je roken?

Eigenlijk kun je zo’n beetje alles roken wat je lekker vindt. Bijvoorbeeld rundvlees of gevogelte (kip, eend, duif, parelhoen, etc). Ook vis (zalm, witvis en schaal- en schelpdieren), groenten of aardappelen, zelfs fruit en kazen kunnen een verrassend lekker resultaat opleveren.

Proberen is leren!

Koop wat kleinere porties van verschillende producten en rook ze individueel. Hou proef-sessies met je BBQ-vrienden.
Combineer en experimenteer met kruiden, marinades en verschillende soorten rookhout zoals rookplankjes, chunks, chips, rookmot en pellets!

Veiligheid

• Laat kinderen niet in de buurt van een BBQ.
• Hou altijd een blusmiddel paraat.
• Gebruik geen brandbare vloeistoffen op een brandende BBQ.

Prepareren van de BBQ voor gebruik van een rookplank

Gebruik bij voorkeur kwaliteitshoutskool van hardhout of kokosbriketten en verhit ze in een BBQ-starter met geurneutrale aanmaakblokjes.
In een kamado gebruik je uitsluitend zuivere houtskool van hardhout.
Briketten bevatten namelijk bindmiddelen, die na verbranding het rooster onder in de kamado verstoppen en hiermee de luchtdoorstroming belemmeren.

Je kunt op 2 manieren grillen met de plankjes: op directe of indirecte hitte.
Bij de directe methode gaan je plankjes 1 tot enkele keren mee (afhankelijk van de dikte en houtsoort) en krijg je een intensere rooksmaak.
Bij de indirecte methode gaan je plankjes langer mee, maar krijg je een mildere rooksmaak.

Bij de indirecte methode maak je 2 zones in je BBQ.
Bij een koepelbarbecue plaats je de kolen of briketten aan 1 zijde van de BBQ en leg je het plankje aan de andere “koude zijde” op het rooster.

Heb je een kamado (keramische barbecue), gebruik dan een platesetter of heatdeflector als je de indirecte methode wil toepassen.

Rookplank gebruiken

Een Rookplank is een rookhoutsoort die je doorgaans gebruikt je voor gerechten met een relatief korte bereidingstijd.
Wil je meer weten over de geschiedenis van de rookplank en de voordelen van het plankgrillen, lees dan onze blogpost ‘Alles over de rookplank | Van barbecue naar rookoven‘.

Heb je een gasbarbecue, leg de rookplanken dan minimaal 1-2 uur voor gebruik onder water.
Plaats eventueel een zware pan of vijzel op de plankjes om ze onder water te houden.
Zo drijven ze niet naar boven en nemen ze meer vocht op.

Voordat je het te bereiden product op de plankjes legt, grill je eerst kort de bereidingszijde voor op de BBQ (dit is de kant met het logo van Rookplankje.nl).
Hierdoor geeft de plank meer smaak af aan het product.

Plaats het te bereiden product op de rookplank en leg deze op het rooster boven directe hitte.
Wacht even tot de plank begint te roken en plaats op dat moment het deksel op de BBQ.
Ga je voor de indirecte methode (zie voorgaand kopje) dan kan je het deksel direct op de BBQ plaatsen.

Bij te grote hitte kunnen de plankjes vlam vatten; hou daarom altijd een plantenspuit bij de hand om eventuele vlammen te doven (het deksel op de BBQ plaatsen zal de vlammen ook doven).

Als je de rookplankjes vaker wilt gebruiken (afhankelijk van de dikte van de plank en directe of indirecte hitte), maak deze dan na gebruik schoon met warm water en een harde borstel en laat goed drogen.
Zelfs als de plankjes al deels zijn doorgebrand kun je ze nog gebruiken door ze in stukken te breken of zagen en als chunks bij je kolen te voegen.
Zie bijvoorbeeld dit heerlijke gepekelde zalm recept gerookt op restanten van een gebruikte rookplank van cederhout.

Hoe gebruik je de Finse Rookplank?

1. Bevestig het te bereiden product met de meegeleverde RVS nagels aan de Finse rookplank.*
2. Plaats de plank zo stabiel mogelijk rond een kampvuur of vuurkorf, in de richting van de wind.
3. Zorg ervoor dat je jouw hand ca. 5 seconden op de plaats van het te bereiden product kunt houden voordat je deze moet wegtrekken.
   Zo is de temperatuur perfect voor een rustige garing.
4. Een te groot temperatuurverschil tussen boven- en onderzijde van de plank kun je verhelpen door de hoek van de standaard aan te passen.
5. Wacht rustig af en geniet met een drankje van de geuren, het knappende vuurtje en het gezelschap!
6. Gebruik een kernthermometer om te controleren wanneer het product gaar is.
7. Laat de plank na de bereiding nog even bij het vuur staan om deze thermisch te desinfecteren.
   Schrob de plank met warm water en een borstel schoon en laat goed drogen.

* I.p.v. spijkers kun je ook slagerstouw gebruiken.

Chunks gebruiken

Chunks zijn relatief grote stukken rookhout die je gebruikt voor gerechten met een langere bereidings-/rooktijd.

De chunks hoeven voor gebruik niet geweekt te worden en kunnen direct worden gebruikt.
Voeg tijdens het bereiden (afhankelijk van de grootte van het gerecht en gewenste smaakprofiel) een aantal chunks toe voor een dikke en langdurige rook.
Plaats de chunks direct op de kolen/briketten, sluit het deksel en houdt de BBQ d.m.v. het regelen van de lucht toe- en afvoer op de juiste temperatuur.
Voeg voor een rooktijd van meerdere uren, na ca. 1 à 1,5 uur wat nieuwe chunks toe.

Chips gebruiken

Chips of houtsnippers is een rookhoutsoort die je doorgaans gebruikt voor gerechten met een korte tot middellange bereidings-/rooktijd.

De chips hoeven voor gebruik niet geweekt te worden en kunnen direct worden gebruikt.
Voeg tijdens het bereiden wat chips toe direct rondom de kolen/briketten en sluit het deksel.

Gebruik voor een langere rooktijd met gelijkmatigere rooktoevoer een tube smoker of smoker box.
Deze accessoires zijn ideaal om ook op een elektrische of gasbarbecue te kunnen roken.

Als goedkoper alternatief kun je de rookchips in een bol van aluminiumfolie wikkelen.
Prik hier met een vork of satéprikker wat gaatjes in en leg deze ‘smoke ball’ (zie hieronder) direct op de kolen/briketten.

Rookmot gebruiken

Rookmot gebruik je voor het koud roken van een grote verscheidenheid aan producten, zoals vis, vlees, kaas, groenten en zelfs zout of andere kruiden.
De temperatuur komt hierbij niet boven de 25°C uit.
Koud roken is erg eenvoudig met behulp van een Cold Smoke Generator.
De vorm van de koude rook generator zorgt ervoor dat de mot zeer lang smeult en zo veel smaak aan je product afgeeft.

Maak je eigen gerookte kaas die je eventueel vacumeert en zo langer kan bewaren.
Of maak je eigen gepekelde en koudgerookte zalm.

In de koude rook generator kan een waxine lichtje worden geplaatst om de mot te laten smeulen, maar wij geven de voorkeur aan het gebruik van een turbo-aansteker.
Wil je meer weten over het koud roken? In onze blogpost ‘Koud roken: Wat, Waarom en Hoe?‘ lees je alles wat je moet weten.

Rookmot kan ook worden gebruikt bij het warmroken in een rookpan, of in een rookoven of smoker.
In een rookoven of smoker wordt de rookmot over de gloeiende stukken hout gestrooid zodat de vlammen doven en de rookmot begint te smeulen.

Om de rookmot goed droog te houden is het belangrijk om de verpakking na gebruik goed af te sluiten middels de ziplock.
Mocht de mot toch vochtig zijn geworden en niet meer blijven smeulen, dan kan deze in de magnetron op laag vermogen worden gedroogd.

Welke houtsoort voor welke gerechten?

(Tip: via de naam van de rookhoutsoort ga je naar een pagina met alle producten van de betreffende soort)

Appel
Roken met appelhout geeft een milde zoete rooksmaak aan uw gerechten.
Appelhout vormt als rookhout een perfecte combinatie met varken (met name ham), maar gaat ook goed samen met wild, rund en gevogelte.

Beuken
Beukenhout is samen met eiken van oudsher de meest gebruikte houtsoort bij het roken.
Het geeft een milde “standaard” rooksmaak die eigenlijk bij alles past, maar met name bij varken, kip en vis.

Citrus
Hout van citrusbomen geeft een heerlijk milde licht-fruitige rooksmaak.
Deze delicate rooksmaak past perfect bij lichtere gerechten zoals kip, gevogelte, vis en schaaldieren.

Eiken
Eikenhout is een zeer veelzijdig rookhout dat fantastisch past bij (rood) vlees, maar ook prima samengaat met varken, wild en vis.
Het geeft een milde tot stevige rooksmaak die niet blijft hangen.

Eiken wijnvaten
Roken met eiken van oude wijnvaten geeft een mooie, rijke smaak aan uw gerechten en combineert goed met bourgondische grillades van o.a. rund, varkensvlees en gevogelte als kip en kalkoen. Probeer ook eens een kaasje te roken!

Eiken whiskyvaten
Roken met eiken van whiskyvaten, waarin ruim een halve eeuw lang Schotse single malt whisky heeft gerijpt, geeft een intens diep en rijk aroma aan uw gerechten en combineert goed met rund, wild, vis en kazen.

Elzen (Alder)
Roken op elzenhout geeft een delicate nootachtige rooksmaak met een hint van vanille aan uw gerechten welke zeer goed past bij vis en lichtere vleessoorten als gevogelte en varken.

Esdoorn (Maple)
Esdoorn geeft een milde, lichtzoete rooksmaak die perfect combineert met gevogelte, ham en kaas.

Hickory
Hickory geeft een zoete, aromatische en stevige rooksmaak die aan bacon doet denken. Het past zeer goed bij varken, maar de rooksmaak is ook stevig genoeg voor rund en wild.

Kersen
Roken met kersenhout geeft een subtiele zoet-fruitige smaak aan uw gerechten. Het is een veelzijdige houtsoort, welke perfect combineert met wild, rund,varken, gevogelte, groenten en fruit.

Moerbei (Mulberry)
Hout van de moerbeiboom geeft een heerlijke mild-zoete rooksmaak, vergelijkbaar met die van appelhout. De smaak past perfect bij varken, runderroast, (wild) gevogelte, witvis en zalm.

Olijf
Olijfhout geeft een wat kruidige rooksmaak die in de buurt komt van mesquite, maar dan milder en delicater.
De smaak gaat goed samen met vis, kip, gevogelte en varken.

Peer
Perenhout geeft een heerlijke milde rooksmaak.
Deze is vergelijkbaar met die van appelhout, maar dan iets zoeter. De smaak past perfect bij varken (met name worstjes), gevogelte, witvis, zalm en garnalen.

Perzik (Peach)
Perzikhout geeft een heerlijk mild-zoete, licht fruitige rooksmaak, vergelijkbaar met peer.
Heerlijk bij varken, kip en gevogelte, maar subtiel genoeg voor witvis, zalm en garnalen.

Pruim (Plum)
Pruimenhout past erg goed bij gevogelte en varken, maar combineert ook goed bij vis. Het lijkt op hickory, maar is wat milder en geeft een zoetere rooksmaak.

Walnoot
Hout van de walnoot(boom) geeft een krachtige rooksmaak die geschikt is voor (rood) vlees zoals steak en wild.
Om de rooksmaak wat milder te maken kan walnoot prima worden gemixt met een mildere rookhout soort, zoals appel, peer of kersen.

Western Red Cedar
Cederhout wordt het meest gebruikt bij plankgrillen.
De op cedar gegrilde zalm is verreweg het meest bekend en is niet zonder reden een favoriet voor velen.
Western Red Cedar geeft een krachtige zoet-spicy rooksmaak die zeer goed past bij vis, maar ook verrassend goed combineert met groente en fruit.

Rookplank recepten en recepten voor het roken met chips, chunks en rookmot vind je op onze receptenpagina!